Η ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΜΑΣ
Μερικοί Ηπειρώται κατά το πλείστον νεανικής ηλικίας καταγόμενοι εκ Πωγωνίου ησθάνθησαν την έλλειψιν μιας Ηπειρωτικής Οργανώσεως εις την Νέαν Υόρκην και τον Νοέμβριον του 1933 ίδρυσαν τον σύλλογον Ηπειρωτών «Αναγέννησις» με όνομα Ηπειρωτικός Αλληλοβοηθητικός Σύλλογος «Πύρρος».
Αφού εξελέγη επιτροπή καταστατικού απαρτιζομένη εκ των κ.κ. Σπύρου Λύτου, Παντελή Γκόνου, Σταύρου Πανταζή, Πέτρου Νούλη και Αθανασίου Γαλίτση, αφού τελείωσαν το έργον τους, προσκάλεσαν όλους τους Ηπειρώτες να προσέλθουν διά να εγκρίνουν το καταστατικόν και εγγραφούν μέλη την Κυριακήν 4ην Μαρτίου 1934 εις της αίθουσαν του Χελλένικ Σέντερ 305 West 54 Street, New York, NY. Ας σημειωθεί, τότε δεν υπήρχε διάκρισις μεταξύ Ελευθέρων Ηπειρωτών και Βορειοηπειρωτών και ήλθαν περί τα εκατό άτομα, βόρειοι και ελεύθεροι Ηπειρώται, αλλά τα 4/5 από τους παρευρεθέντες εδήλωσαν ότι θα αποχωρήσουν από τη συνεδρίαση και ούτε θα εγγραφούν μέλη και ουδέποτε θα υποστηρίξουν το νεοσύστατον Σωματείον, εάν δεν γίνει αλλαγή του ονόματός του, γιατί εις το παρελθόν έδρασε ένα Ηπειρωτικόν Σωματείον με το όνομα «Πύρρος» και αφού το το 1922 ηνώθη με ένα άλλο Ηπειρωτικό Σωματείο «Φρουρός της Ηπείρου» το οποίον ήτο τμήμα της Πανηπειρωτικής Ενώσεως Αμερικής που ηγωνίσθει διά την προσάρτησιν της Βορείου Ηπείρου με την Ελλάδα, το ηνωμένον Σωματείον ονομάσθει «Πύρρος – Φρουρός» αλλά με την καταστροφήν της Μικράς Ασίας και την καταδίκην της Βορείου Ηπείρου εις την Αλβανίαν όλα τα Ηπειρωτικά Σωματεία έπαθαν μαρασμόν, το ίδιον συνέβη και με τον «Πύρρον – Φρουρόν» και μετά τον θάνατον του τελευταίου Προέδρου του έπαυσε να λειτουργεί. Ο τελευταίος Πρόεδρος ήτο ο Στέφανος Γαλίτσης.
Γενομένης σοβαράς συζητήσεως και πολλοί από τους παρόντες άρχισαν να αποχωρούν, οι ιδρυτές του νέου Σωματείου ηναγκάσθησαν να υποκύψουν, εις την πρότασιν του Βασιλείου Τσιούρη από τη Δερβιτσιάνη Βορείου Ηπείρου, ο οποίος είπε: «εδώ βλέπω πολλούς νέους και το όνομα του νέου Σωματείου να ονομασθεί «Αναγέννησις». Γενομένης ψηφοφορίας η πρότασις του κ. Βασιλείου Τσιούρη έλαβε την πλειοψηφίαν, και από την 4ην Μαρτίου 1934 ο σύλλογός μας συνεχίζει την δράση του για 50 χρόνια με το όνομα Σύλλογος Ηπειρωτών «Αναγέννησις» New York.
Αργότερα προς καλυτέραν εξυπηρέτησιν του Εθνικού μας αγώνος, εις μίαν συνεδρίασιν της «Αναγεννήσεως» εις την αίθουσαν του σχολείου του Πλάτωνος διά το κλείσιμον των Σχολείων εις την Βόρειον Ήπειρον, τα παλαιά μέλη του Πύρρου ξανασύστησαν τον Πύρρον με εθνικές βάσεις και με την ίδρυσιν της Ομοσπονδίας μας, όλα τα τμήματα έθέσαμεν ως κύριον σκοπόν την εκπλήρωσιν του ιερωτέρου πόθου, την ένωσιν της Βορείου Ηπείρου μετά της Μητρός Ελλάδος.
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΓΑΛΙΤΣΗΣ
Μέλος του Α΄ Διοικητικού Συμβουλίου
πρώην Ταμίας και επί μίαν 15ετίαν πρώην Γραμματεύς
και πρώην Πρόεδρος της «Αναγεννήσεως»
ΣΚΟΠΟΙ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
- Η συνένωση και συνεργασία όλων των Ηπειρωτών, οι οποίοι διαμένουν στην πόλη της Νέας Υόρκης και τα περίχωρα αυτής.
- Η αλληλοβοήθεια και αλληλοϋποστήριξη των μελών του Συλλόγου.
- Η ανάπτυξη όχι μόνον κοινωνικών αλλά και πνευματικών δεσμών μεταξύ των μελών του Συλλόγου και γενικά μεταξύ των Ελλήνων ομογενών διά της ιδρύσεως και λειτουργίας Πνευματικού Κέντρου.
- Η διατήρηση της κοινής Ελληνικής γλώσσας και των Ελληνικών πολιτιστικών παραδόσεων. Η προβολή και διάδοση των Ελληνικών ιδεωδών στην Αμερικανική κοινωνία διά διαφόρων πνευματικών εκδηλώσεων.
ΤΜΗΜΑΤΑ "ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΕΩΣ"
ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΕΩΣ "ΑΙ ΣΟΥΛΙΩΤΙΣΣΑΙ"
Έτος ιδρύσεως: 16 Φεβρουαρίου 1936, Νέα Υόρκη.
Για την καλύτερη, ουσιαστικότερη και επωφελέστερη επικοινωνία των μελών στις 16 Φεβρουαρίου 1936, σε πανηγυρική συνεδρίαση, αποφασίστηκε η ίδρυση γυναικείου τμήματος του Συλλόγου με κύριο σκοπό την προαγωγή της ιδεολογίας της «Αναγέννησης», με την επωνυμία: Γυναικείο Τμήμα της Αναγεννήσεως «Αι Σουλιώτισσαι».
Οι σκοποί και οι επιμέρους δραστηριότητες του Γυναικείου Τμήματος, όπως και οι σκοποί του Τμήματος της Νεολαίας ενσωματώθηκαν στο καταστατικό του Συλλόγου, αφού τα νέα τμήματα αποτελούν οργανικά και ενιαίο μέλος του Συλλόγου.
ΤΜΗΜΑ ΝΕΟΛΑΙΑΣ
Έτος ιδρύσεως: 10 Ιουλίου 1940, Νέα Υόρκη.
Οι φροντίδες για τους νέους εμφανείς σε όλες τις εκδηλώσεις του Συλλόγου. Με την ίδρυση του Τμήματος «Νεολαίας» ο Σύλλογος αποσκοπεί να συγκεντρώσει τους νέους στους χώρους του «Ηπειρωτικού Σπιτιού», και να τους συνενώσει. Μετέρχεται κάθε μέσο να μαθαίνουν τα νέα παιδιά για την πατρίδα των γονιών τους και για ό,τι έχει σχέση με τον προγονικό πολιτισμό και τη σύγχρονη Ελλάδα.
Οι νέοι, χωρισμένοι κατά ηλικία, σε ομάδα πρωτοστατούν στις εθνικές και θρησκευτικές γιορτές, περιβάλλουν τα Συμβούλια των Κοινοτήτων. (Ο ρόλος των οποίων είναι ευρύτατος), συμμετέχουν σε συλλαλητήρια για θέματα εθνικά, συγκροτούν χορευτικούς, θεατρικούς και αθλητικούς ομίλους και γενικά πρωταγωνιστούν, με την αρωγή των οικογενειών τους και των μελών του Συλλόγου σε έργα φιλανθρωπίας και ευποιίας. Η προαγωγή των προγονικών αρχών και αξιών είναι το πρωταρχικό τους μέλημα. Συμμετέχουν ενεργώς και συμπαρίστανται στην επίλυση των μεγάλων εθνικών θεμάτων και με το σφρίγος και την αποφασιστικότητά τους δημιουργούν ευνοϊκό κλίμα υπέρ της Ελλάδας.
Παραρτημα Εταιρειας Ηπειρωτικων Μελετων (Ε.Η.Μ.)
Παράρτημα Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών (Ε.Η.Μ.) με έδρα τα Ιωάννινα.
Έτος ιδρύσεως: 12 Μαρτίου 1992, Νέα Υόρκη.
Ο Κωνσταντίνος Φράντζος, ισχυρή Ηπειρωτική προσωπικότητα με πολυσχιδή δράση θα μείνει στην ιστορία ως ο θεμελιωτής και εμψυχωτής της Ε.Η.Μ. στην οποία διετέλεσε πρόεδρος από το 1955 (έτος ιδρύσεως της ΕΗΜ) μέχρι του θανάτου του (1986). Κληροδότησε στην Ήπειρο ένα Ίδρυμα με ιδιόκτητο μέγαρο, με δεκάδες εκδόσεις ηπειρωτικού περιεχομένου, αποθησαύριση παραδοσιακού υλικού, με μουσειακή και αρχειακές συλλογές, βιβλιοθήκη με χιλιάδες βιβλία, αναγνωστήριο, αίθουσες διαλέξεων, υπαίθριο θέατρο στο λεγόμενο λόφο της ΕΗΜ και πλήθος άλλων έργων αναψυχής που μεταμόρφωσαν την πόλη των Ιωαννίνων.
Η Ήπειρος ως πνευματική και πολιτιστική παρουσία στον ελληνικό χώρο προσέφερε πολλά στη ζωή του έθνους και κατά τους χρόνους της δουλείας και μετά την εθνική αποκατάσταση ως τις μέρες μας. Με την ίδρυση της ΕΗΜ η πολιτιστική στάθμη του Ηπειρωτικού χώρου ανέβηκε αλματωδώς.
Η παρουσία της κάλυψε ένα πραγματικό κενό και άρδευσε τις συνειδήσεις των Ηπειρωτών, προβάλλοντας τις αρετές του Ηπειρώτη και δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για πολιτιστική και βιοτική άνοδο του λαού της Ηπείρου.
Η ΕΗΜ αποτελεί πια ιστορικό έργο που γονιμοποιεί το παρόν και φρονηματίζει για το μέλλον. Ο πρωτοπρόεδρός της είχε οραματιστεί την «Ηπειρωτική Αναγέννηση» δημιουργώντας την ΕΗΜ πνευματική και εθνική εστία Πανελληνίου ακτινοβολίας.
Η ΕΗΜ, σωματείο πνευματικό, πολιτιστικό και κοινωφελούς σκοπού (άρθρο 2 του καταστατικού της), αντρώθηκε και κατέληξε σε λειτουργικό στοιχείο ζωής για την Ήπειρο και τον ευρύτερο γεωπολιτικό της χώρο.
Ως ίδρυμα πανελλαδικής εμβέλειας, η ΕΗΜ έχει απλώσει το ενδιαφέρον της και πέραν του Ατλαντικού.
Το 1992 σε συνεργασία των Διοικητικών Συμβουλίων των δύο Σωματείων ΕΗΜ και Αναγέννησης αποφασίστηκε (πρόεδρος της ΕΗΜ ο κ. Κων/νος Λαζαρίδης) η ίδρυση παραρτήματος της ΕΗΜ στο ιδιόκτητο οίκημα της Αναγέννησης στην Αστόρια Νέας Υόρκης.
Έκτοτε τα δύο ιδρύματα συνεργάζονται αρμονικά σε πνευματικούς και κοινωφελείς σκοπούς και ανταλλάσσουν σκέψεις και απόψεις για την αποδοτικότερη λειτουργία τους.
Η ΕΗΜ απέστειλε όλα τα βιβλία των εκδόσεών της για τη βιβλιοθήκη της Αναγέννησης και αυθεντικές τοπικές ενδυμασίες διαφόρων ηπειρωτικών περιοχών.
Ευελπιστούμε ότι η συνεργασία θα συνεχιστεί και στο μέλλον και θα αποδώσει καρπούς. Πιστεύουμε ότι οι αδελφικοί δεσμοί που ενώνουν τα δύο Ιδρύματα θα παραμείνουν αρραγείς και θα βοηθήσουν στην πιο πέρα ποιοτική αναβάθμιση των στόχων της «Αναγέννησης».